ความหมาย
อาสาสมัครพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (อพม.) คือ อาสาสมัครที่ปฏิบัติงานด้านต่างๆ ในชุมชนอยู่แล้วและสนใจเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์เพื่อท้องถิ่นของตนเอง
บทบาทหน้าที่ของ อพม.
อพม. สามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ โดยมีบทบาทหน้าที่และภารกิจ คือ
1. ชี้เป้า – เฝ้าระวัง คือ การสำรวจและรวบรวมข้อมูลกลุ่มเป้าหมายและผู้รับบริการ การเฝ้าระวังการส่งเสริมและแก้ไขปัญหาด้านสังคมเบื้องต้น และการรายงานสถานการณ์ทางสังคมของชุมชน
2. เชื่อมกลุ่มเดิม – เสริมสร้างกลุ่มใหม่ คือ การประสานงาน การส่งต่อผู้รับบริหารและการให้ความร่วมมือและสนับสนุนการปฏิบัติงานตามภารกิจของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ส่วนราชการและเอกชนที่เกี่ยงข้อง
3. ร่วมใจทำแผนชุมชน คือ ควรเป็นผู้ผลักดันหรือกระตุ้น ให้ชุมชนร่วมมือ ร่วมใจกัน ระดมความคิดเพื่อจัดทำแผนของชุมชนโดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เช่น การจัดทำแผนสวัสดิการชุมชน
สิทธิประโยชน์
อพม. จะได้รับสิทธิประโยชน์ คือ
1. ได้รับวุฒิบัตร
2. มีบัตรประจำตัว
3. ได้รับการเสนอชื่อเพื่อประกาศเกียรติคุณ
4. อพม. ดีเด่นจะได้รับการเสนอชื่อเพื่อเข้ารับการพิจารณารายชื่อบุคคลผู้มีคุณสมบัติที่พึงจะได้รับการพิจารณาเพื่อเสนอขอพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ อันเป็นที่สรรเสริญยิ่ง ดิเรกคุณาภรณ์
คุณสมบัติ อพม.
1. เป็นคนในชุมชน / หมู่บ้าน
2. บรรลุนิติภาวะ
3. สนใจและใส่ใจเรียนรู้ด้านการพัฒนาและด้านข้อมูลข่าวสาร
4. รักท้องถิ่น
5. เชื่อมันในแนวคิด พึ่งตนเอง
6. การศึกษาอ่านออกเขียนได้
7. มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี และสามารถสื่อสารเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง
8. เอื้ออาทรและสนใจช่วยเหลือผู้ประสบปัญหาในชุมชนและสังคมการสรรหา
การสรรหา อพม.
ให้แต่ละจังหวัดพิจารณากระบวนการสรรหาเอง ตามความเหมาะสมสอดคล้องกับสถานการณ์การดำเนินงานอาสาสมัคร ในแต่ละจังหวัด ซึ่งอาจมีการแต่งตั้งคณะกรรมการสรรหา หรือมอบหมายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการการพ้นสภาพ
การพ้นสภาพของ อพม.
มี 3 ประการ คือ
1. ตาย
2. ลาออก
3. คณะกรรมการอำนวยการโครงการระดับจังหวัดมีมติให้พ้นจากตำแหน่ง เนื่องจากมีความประพฤติเสียหายอันจะนำมาซึ่งความเสื่อมเสียหรือ ความบกพร่องต่อการปฏิบัติหน้าที่
